Eskişehir Sanayi Odası tarafından 02 Ağustos 2022 Salı günü gerçekleştirilen “Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği Fuarı“nda ürünlerimizi ve hizmetlerimizi tanıttığımız verimli bir çalışma yaptık.
Sanayi tesislerinin son yıllarda güneş enerjisine talepleri artış gösterdi. Sanayi tesislerinin güneş enerjisi santralı (GES) talebi son yılda 10 kattan fazla arttı.
Enerji Ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’nin güneş enerjisinde kurulu gücü 2014’te 40 megavatken, Mart 2022 itibariyle 8 bin 29 megavata yükseldi. Kurulu gücün 7 bin 45 megavatı lisanssız GES oldu. 12 Mayıs 2019’da tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği ile yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak lisanssız üretim faaliyeti gösteren tesisler için aylık mahsuplaşma yapılarak ihtiyaç fazlası elektriğin perakende tek zamanlı aktif enerji bedeli üzerinden satışına imkan tanındı.
Bu kapsamda bağlantı anlaşması sözleşme gücü ile sınırlı olmak kaydıyla yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerinin kurulmasının önü açıldı. Enerji Bakanlığı yetkilileri düzenleme sonrası GES kurulumlarında talebin arttığını belirterek, karar sonrası özelikle Sanayi abonelerinin lisanssız elektrik üretim başvurularında büyük bir atış gözlemlendiğini ifade ettiler.
Düzenleme öncesi sanayi tesislerinin GES başvurusu 670 megavatken o tarihten sonra 10 kattan fazla artarak başvurular 7 bin 609 megavata çıktı. Ayrıca teşvik sisteminde yapılan değişiklikle, lisanssız GES ve rüzgar enerjisi santralleri (RES) yatırımları 4. Bölge teşvik kapsamına alındı. Uluslararası Güneş Enerjisi Topluluğu Türkiye Bölümü (GÜNDER) Başkanı Kutay Kaleli, son aylarda çatı tipi GES’lere yoğun ilgi olduğunu belirterek, elektrik fiyatlarının küresel anlamda artışı ve yatırımların 4. bölge teşvik kapsamına alınmasının etkili olduğunu kaydetti.
Yapılan başvurularda sanayi tesislerinin ağırlıkta olduğunu ifade eden Kaleli, “Bu yıl çatı tip GES kurulumunda 1.000 megavatın üzerine çıkarız diye tahmin ediyoruz. 2023’de de 1.500 megavatlık bir kurulum bekliyoruz” dedi. Kaleli, bunların da yaklaşık yüzde 90’ının sanayi tesisleri olmasını beklediklerini kaydetti.
Son günlerde yaşanan enerji fiyatlarındaki yüksek artışın mal ve hizmetlerin maliyetlerinde de artışa sebep olduğuna dikkat çeken Erkan, üretim ya da hizmet tesislerinin maliyetlerini belirleyen etkenlerin başında enerji fiyatlarının geldiğini belirterek, endüstriyel çatılardaki GES uygulamalarının, enerji fiyatlarının artışından kaynaklı ekstra maliyetleri azaltacağını söyledi.
Son yıllarda tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de artan enerji fiyatlarını göz önünde bulundurulduğunda, enerji maliyetlerinin üretimde önemli bir girdi haline geldiğini vurgulayan Erkan, ‘’Maliyetlerdeki yükseliş rekabetçi ortamı etkileyen bir faktör olmuştur. Bundan sonra da enerji fiyatlarının, artan enerji talebine bağlı olarak yükseleceği bir gerçektir. Oysa herhangi bir sanayi tesisi çatısına kurulacak bir GES yatırımının, orta vadeden itibaren çok önemli ekonomik katkı sağlayacağı kesindir. Santralin kendini finanse etme süresi 5 yılın altına inmiş bulunmaktadır. Kısa amortisman süresine sahip endüstriyel çatılara uygulanacak GES ile işletmeler giderlerinin çok önemli bir kısmını oluşturan enerji tutarından tasarruf ederek karlılıklarını artıracaklardır. Güneş panellerinin 25 yıl ömrü bulunduğu için amortisman süresi sonrasında 20 yıla yakın herhangi bir maliyet olmadan ücretsiz elektrik kullanabilecekler ve fazlasını da şebekeye vererek gelir elde edebilecektir. İş insanlarımızın bu konuda yatırımlarını hızlandıracaklarını görüyoruz. Güneşi değerlendirmeli, fayda elde etmeliyiz’’ dedi.
Yeni düzenleme ile çatılarında yeterli alana sahip olmayan işletmelerin aynı dağıtım bölgesinde kalmak şartıyla arazi üzerinde de GES kurulabileceğini belirten Erkan, tüketim amaçlı arazi GES kurulumlarının önünün açılmış olması ile GES yatırımlarının hızlanacağını ifade etti.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun 10 Mart tarihinde yaptığı toplantıda alınan karar Resmi Gazete’de yayınlanarak apartman, site, cami, çiftlik, villa gibi ticari olmayan alanlarda 10 kilowatta Kadar Güneş Enerjisine Dayalı Elektrik Üretim Tesisleri İçin usul ve esaslarda değişiklik yapılarak 25 kW olarak revize edildi.
Yani söz konusu alanlarda lisanssız güneş enerjisi yatırımı için bir sayaca bağlı 10 kW olan kapasite üst sınırı 25 kW’ye yükseltildi. Alan müsaitse birden fazla sayaca bağlı yatırım yapmak da mümkün olabilecek.
Ticari güneş enerjisi yatırımları uzun zamandır teşvik edilirken, söz konusu kararla elektrik kesintilerinin ardından bireysel elektrik üretim kapasitesinin ve ihtiyaç fazlasının elektrik şebekesine enterge edilme kapasitesinin artırılması hedefleniyor.
Şubat ayında rüzgar ve güneş enerjisi yatırımlarına KDV istisnası ve gümrük vergisi muafiyeti gibi mevcut desteklerin kapsamı genişletilerek, güneş ve rüzgar enerjisinden elektrik üreten lisanssız faaliyetler kapsamındaki yatırımların dördüncü bölge desteklerinden yararlanmasının önü açılmıştı. Böylece güneş ve rüzgar enerjisi yatırımcılarına yüzde 18 KDV istisnası ve gümrük vergisine ilave olarak yüzde 30 oranında da dördüncü bölge vergi indirimi uygulanacak.
Güneş ve rüzgar enerjisinden elektrik üretilmesine yönelik yatırımlara getirilen yeni teşvik kapsamında, işletmelerin kendi tüketimleri için yapacakları lisanssız enerji yatırımlarına en az 4’üncü Bölge teşviki sağlanacak.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından yapılan açıklamada, Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla yayımlanan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar değişikliğinin önemine işadet edildi.
Düzenlemenin detaylarının aktarıldığı açıklamada görüşlerine yer verilen Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, güneş ve rüzgar enerjisinden elektrik üretilmesine yönelik yatırımların halihazırda genel teşvik sistemi çerçevesinde desteklendiğini bildirdi. Varank, “Bu yatırımlara KDV istisnası ile gümrük vergisi muafiyeti desteği sağlamaktaydık.” ifadesini kullandı.
Söz konusu yeni kararla mevzuatta değişikliğe gidildiğini belirten Varank, şunları kaydetti:
“Bu değişiklikle lisanssız faaliyet kapsamında ve bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücüyle sınırlı olmak kaydıyla güneş ve rüzgar enerjisinden elektrik üretilmesine yönelik yatırımların faiz veya kar payı desteği hariç olmak üzere en az 4’üncü Bölge’deki desteklerden yararlanmasının önünü açıyoruz. Yatırımcılar, yatırımın bulunduğu yere bağlı olarak 5 ve 6’ncı Bölge teşviklerinden de faydalanabilecek.”
Varank, bu yeni düzenlemeyle yatırımcılar için KDV istisnası ve gümrük vergisi muafiyetine ilave olarak vergi indirimi getirdiklerine işaret ederek, yatırımcıların sigorta primi işveren hissesi desteğinden de faydalanabileceğini aktardı.
Yapılan bu revizyonla firmaların kendileri için ihtiyaç duydukları elektrik enerjisini yenilenebilir enerji kaynaklarından temin etmelerinin daha cazip hale geldiğini vurgulayan Varank, “Avrupa Yeşil Mutabakatı’na uyum çerçevesinde bu kararı aldık. Desteklerimizle ülkemizin alternatif enerji kaynaklarından daha fazla faydalanmasına ve işletmelerimizin sürdürülebilirliğine önemli katkı sağlamış olacağız.” değerlendirmesinde bulundu.
Varank, destek paketiyle firmaların yenilenebilir enerjiyi tercih etmelerini hedeflediklerinin altını çizerek, “Bu desteklerimizle hem karbon salımı azalacak hem de enerji maliyetleri düşecek. Böylece, yatırımcılarımızın rekabet gücü artacak.” ifadelerini kullandı.
Öte yandan, Cumhurbaşkanı Kararı ile belirli bir kapasitede otomobil üretimi yapan tesislere tanınan gümrük vergisiz otomobil ithal etme hakkı, elektrikli ve hibrit ticari araç üreticilerinin yapacakları ilave yatırımlar için de genişletilecek. Böylece yeni nesil elektrikli ve hibrit araç üretimlerine dönük yatırımlar hız kazanacak.
Demir çelik sektörünün önemli girdilerinden olan ferro-krom üretimine dönük yatırımların 1, 2 ve 3’üncü bölgelerde gerçekleştirilmeleri halinde 4’üncü Bölge desteklerinden yararlanması sağlanacak. Bu sayede, söz konusu bölgelerdeki madenlerin ekonomiye kazandırılmasının önü açılacak.
